نژادهای بز

نژادهای بز

به نظر برخی از دانشمندان در میان نشخواركنندگان، بز اولین حیوانی بوده است كه بشر به اهلی كردن آن در حدود نه تا ده هزار سال قبل از میلاد مسیح پرداخته است. منشأ اولیۀ اهلی كردن و پرورش بز را به خاورمیانه (گنج درة ایران) نسبت میدهند. بررسیها نشان میدهد كه ابتدا آریایی ها بودند كه بز را اهلی كردند.

طبقه بندی بزهای بومی ایران

1)   بزهای شیری: در این بزها تولید شیر از سایر تولیدات برتر بوده و در شرایط اقلیمی حاشیة خلیج فارس و دریای عمان نگهداری و پرورش داده میشوند و شامل بزهای نجدی، عدنی و تالی هستند.

2)   بزهای لیفی: این بزها به دو دستة مشخص تولیدكنندة الیاف كركی و الیاف موهر تقسیم می شوند. بزهای كركی مانند بزهای كركی كرمان، یزد و جنوب خراسان بیشتر در مناطق حاشیه كویر نگهداری می شوند. دستۀ دوم بز مرغز یا مرخز است كه جزء دام های در خطر انقراض محسوب می شود، الیافی شبیه موهر تولید می كند و در مناطقی از استان كردستان پرورش می یابد.

3)      بزهای شیری - مویی: این بزها شیر و كرك كمتری نسبت به دو گروه فوق تولید می كنند و بیشتر به شكل چندمنظوره پرورش داده میشوند.

اغلب بزهای مناطق مختلف كشور جزء این گروه هستند. در اغلب آنها الیاف از مو و كرك تشكیل شده كه به دلیل میزان كرك پایین معمولاً كرك آنها برداشت نمی شود. معمولاً هر بز به نام منطقة پرورش خود نامگذاری شده است. از جمله می توان به بزهای بومی یزدی، سیستانی، بوشهری، هرمزگان و مانند آن اشاره كرد.

نژادهای بز از نظر تولید محصول بزها به چهار گروه شیری، گوشتی، كركی و پوستی تقسیم میشوند:

1)      شیری : سانن، آلپاین و نوبیان

2)      گوشتی : بوئر، کایکو، مایتونی، اسپانیایی و پیگمی

3)      کرکی:

– تک پوششی : آنقوره و مرغز

– دوپوششی : کشمیر، نیقوره، پیقوره و رائینی

4)      پوستی : بز سیاه بنگال